WAT IS HET EUROPESE VERDRAG VAN FARO?

Wat is het verdrag van Faro? En wat maakt het zo waardevol.

Faro is een dorpje in Portugal waar het verdrag in 2005 is opgesteld. Vandaar de naam Faro. Dit verdrag geld als een van de belangrijkste ontwikkelingen in de erfgoedsector.

Erfgoed brengt mensen samen en zorgt ervoor dat de omgeving, die snel verandert, vertrouwd blijft. Het Europese Verdrag van Faro benadrukt deze maatschappelijke en verbindende waarde van erfgoed en het belang van deelname door de samenleving.

Nu zou je denken waarom dit artikel hier op Go4animals staat. Wat heeft dit met natuur en natuurbehoud te maken.

Burgerinitiatief en participatie.

De erfgoed gemeenschap centraal.

Het Verdrag van Faro benoemt een beweging in de erfgoedsector die steeds sterker wordt: cultureel erfgoed als middel om maatschappelijke doelen te verwezenlijken.

En nu gaan we zien waarom dit ook voor natuur in breedste zin van het woord belangrijk is.

Denk eens aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt die samen het onderhoud doen van een fort. Of bijvoorbeeld de Sint Maartensviering in Utrecht die zorgt voor sociale cohesie omdat verschillende groepen met elkaar in contact komen.

Voor de vele erfgoedinstellingen waar de mens al centraal staat, is het Verdrag van Faro een stimulans om verder te gaan op de ingeslagen weg.

De rol van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed is een programma Faro gestart met als doel burgerinitiatief en -participatie tot een vanzelfsprekend onderdeel van de erfgoedpraktijk te maken.

Dit programma wordt in nauwe samenwerking met erfgoedorganisaties uitgevoerd en heeft als motto ‘leren door te doen’. ‘Eerst zetten we een netwerk op van experts en gemeenschappen.

In proefprojecten ontwikkelen we vervolgens gezamenlijk methoden en instrumenten waarmee overheden, erfgoedorganisaties en erfgoedgemeenschappen aan de slag kunnen in de praktijk’.

De uitkomsten van het programma leveren een advies op aan de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over ratificatie van het Verdrag van Faro.

Dit wordt begeleid door een implementatieplan waarmee het beleid rond burgerinitiatieven in de erfgoedsector kan worden uitgevoerd.

Fort WKU is zo’n voorbeeld waarom ik dit artikel op go4animals heb gezet. Het ligt in een mooie omgeving bij het honswijkerplas nabij Tull en ‘t Waal. Gemeente Houten. Nieuwegein. En zo zijn er nog een aantal voorbeelden. Denk maar eens aan het Maasheggenvlechten.

In de video zie je drie voorbeelden van het verdrag van Faro.

Hieronder de uitgeschreven tekst van de video:

Vrolijke klassieke muziek speelt.

Voice-over.

Men neme een 19e-eeuws gebouw, wat Romeinse overblijfselen van een rivierbodem, of een fort uit de Hollandse Waterlinie.

En dan heb je het. Ons cultureel erfgoed.

Maar eigenlijk is het niet baksteen, klei of hout dat Nederland vormt. Het is het samenwerken van mensen aan dat erfgoed, dat onze samenleving net dat stukje mooier maakt.

Kijk de erfgoedgemeenschappen enthousiast aan
de slag. Het werken aan erfgoed helpt ze om dicht bij hun identiteit te blijven.

Steeds meer mensen vinden daarom hun weg naar erfgoed.

Het Europese Verdrag van Faro biedt professionals in de erfgoedsector met een aantal basisprincipes handvatten om samenlevingen heel actief bij erfgoed te betrekken.

De minister van OCW onderzoekt of Nederland het verdrag ook gaat ondertekenen.

Dat zou nog meer bijzondere erfgoedgemeenschappen kunnen helpen, zoals nu bijvoorbeeld al het Verhalenhuis Belvédère, Fort WKU en archeologieproject Over de Maas.

Sigrid van den Heuvel, Vrijwilliger werkgroep Over de Maas.

Hier achter mij is een hele grote zandwinplas.We vinden hier artefacten uit allerlei periodes.

In 2010, bij de start van dit project, waren er mensen met een metaaldetector en het bleek al vrij snel dat hier veel archeologische vondsten in de grond zaten.

Allemaal lokale mensen hebben zich toen verenigd in samenwerking met de zandwinner.

Aart Hiensch, Coördinator groen Fort WKU.

Deze prachtige locatie maakt onderdeel uit van de Hollandse Waterlinie. Wij hebben hier een theehuis, daarnaast hebben wij ook nog zalenverhuur en hebben wij een camping.

Er zijn hier mensen die werken met een verstandelijke beperking. Er zijn hier mensen die werken met een psychiatrische achtergrond of mensen die zich niet staande kunnen houden in het reguliere werk.

Linda Malherbe, Initiatiefnemer Belvédère.

Je bent in het eerste verhalenhuis van Nederland waar we de verhalen van mensen en gemeenschappen zichtbaar maken en allerlei mensen elkaar laten ontmoeten omdat wij denken dat die stad en die samenleving een stukje fijner wordt als je wat meer van elkaar weet.

Dus laten we Rotterdammers koken en ondertussen hun levensverhaal vertellen, maar het kan ook via een tentoonstellingsruimte waar we nu staan.

Voice-over.

Ze behoren tot families, deze mensen.Tot stammen, vriendenkringen, volkeren en buurten.

Erfgoed, zeggen ze, geeft hen het gevoel onderdeel te zijn van een gemeenschap.

Linda Malherbe, Initiatiefnemer Verhalenhuis Belvédère.

Het Verhalenhuis staat in Rotterdam, in Katendrecht.

Ik zeg altijd: het staat niet voor niks hier omdat dit de aankomstwijk, al van oudsher is in Rotterdam, waar alle zeemannen eerst aankwamen.

Dus eigenlijk alle migranten zijn via Katendrecht Rotterdam binnengekomen. Je merkt dat het Verhalenhuis een huiskamer is waar je op een veilige manier elkaar kunt leren kennen. Het is echt wat deze plek is, een verbindingshuis.

Aart Hiensch, Coördinator groen Fort WKU.

De meeste deelnemers die hier komen kunnen hier aan dingen werken die ze buiten het fort niet zouden kunnen doen. Enerzijds hebben wij het groen, daarnaast de horeca.

Omdat ze hier allemaal aan dezelfde werkzaamheden bezig zijn gaan ze zich met elkaar verbinden.

En door het werk gaan ze contact met elkaar maken, iets dat ze in het normale leven niet zouden doen.

Voice-over.

Samen zijn ze aan het werk. En dan voelen ze zich ook samen verantwoordelijk voor het resultaat. Het gaat
bij erfgoed niet om steentjes, maar iedereen draagt wel het zijne bij: burgers, bedrijven en gemeenten.

Sigrid van den Heuvel, Vrijwilliger werkgroep Over de Maas.

In dit project zijn een heleboel partijen betrokken: de zandwinners, natuurorganisaties en wij als vrijwilligers. Iedere dag zitten mensen van onze werkgroep de hele dag met een schepnet vondsten te vissen.

Het is heel bijzonder, vind ik, dat ook het enthousiasme van de mensen die hier werken in de loop der jaren gewoon heel erg is toegenomen en wij ook gebeld worden als zij iets gevonden hebben of ergens op stuiten.

Aart Hiensch, Coördinator groen Fort WKU.

Het fort is een unieke samenkomstplek. De deelnemers hier krijgen steeds meer zelfvertrouwen op het fort. Gaandeweg leren ze dat door hun bijdrage het fort zich ook weer ontwikkelt voor de bezoekers en deelnemers hier.

Voice-over.

Ze hebben verhalen in overvloed.

En met erfgoed kunnen de mensen in de gemeenschap hun eigen verhaal vertellen. Allen tezamen vormen ze één samenleving, maar daarbinnen is ruimte voor de eigenheid van diverse gemeenschappen. Door hun verscheidenheid zijn ze één.

Sigrid van den Heuvel, Vrijwilliger werkgroep Over de Maas.

Ik merk dat mensen echt aangeraakt worden door het feit dat zij een bijdrage kunnen leveren aan het ontdekken van hun eigen geschiedenis. En het maakt ze op een bepaalde manier bewust en trots van het feit dat zij daar onderdeel van zijn.

Linda Malherbe, Initiatiefnemer Verhalenhuis Belvédère.

Rotterdam heeft meer dan 175 nationaliteiten, we houden het wel bij. Dus we zijn nu op nummer 62.

Zij zien dit huis als hun huis waardoor mensen hier zelf binnen komen wandelen en denken: oh, ik wil hier ook een feestje geven.

Dat is wat zo fijn is aan dit huis, dat er heel veel mensen mee gaan doen en het vanzelf dragen eigenlijk.

Voice-over.

Dus zie hier, wat het samenwerken met erfgoedgemeenschappen vermag.

Het levert ze onderlinge
verbondenheid, betekenisvol erfgoed en misschien zelfs wel een betere samenleving op. En met hun erfgoed krijgen ze dat voor elkaar.

Eindtitel:

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Geproduceerd door de Rijksoverheid.

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Steun Go4animals

Vond je dit artikel de moeite waard? Laat dit blijken door een kleine vrijwillige bijdrage. Alvast bedankt hiervoor.